Üretimde plastik en ucuz, en kolay bulunan bir madde. Onun için endüstride plastik kullanımı o kadar fazla ki… Ambalajda, üretimde dünyanın her yerinde çok sık kullanılıyor.
Hastalar için can kurtaran serum bile plastik poşetlerde veriliyor. Şifa için yapılan iğne, plastik enjektör ile yapılıyor.
Markete girin, peynirinden, süte, içme suyuna kadar her türlü gıda maddesi plastik ambalajda satılıyor.
Sabah; çay yapıyoruz, poşet çayın içinde bulunduğu kağıt ambalaj, plastik içeriyor.
Çocuk oyuncaklarımız plastik, banyo perdeleri plastik, halılarımız, havlularımız plastik, ev tekstili plastik, ayakkabılarımız plastik, hala plastik kaşık, çatal kullanıyoruz (Avrupada tek kullanımlık plastik kaşık çatal yasaklandı). Kadınların çokça kullandığı bütün kozmetik ürünlerinde bolca plastik içerik var.
Plastik çiçekler evlerimizi süslüyor, plastik bardaklardan çay, su içiyoruz.
Plastiğin çok küçük parçacıkları, mikroplastik, çağımızda en önemli halk sağlığı sorunu, en ciddi çevre kirleticisidir. Günümüzün bu en önemli çevre kirleticisi olan mikroplastik, yediğimiz içtiğimiz gıdadan, içme suyumuza, anne sütüne kadar yapılan tıbbi araştırmalarda her yerde karşımıza çıkmaktadır. Henüz insan sağlığı için yaratacağı sağlık problemleri net olarak bilinemese de otoımmün hastalıklara, alzheimer hastalığında, üreme sistemini etkileyen hormonları bozduğu ( endocrin disrupted chemicals) konusunda bilgilerimiz var. Ciddi bir halk sağlığı sorunu olarak karşımızdadır.
Zira yapılan birçok yeni araştırmada, anne sütünde bulunması, içtiğimiz suya, yediğimiz balığın bünyesinde tespit edilmesi, ergenlerden alınan kan örneklerinde mikroplastiğe rastlanması ve gittikçe önlenemeyen plastik kullanımı önlem alınmasının-artık- çok gerekli olduğunu ortaya koymaktadır.
Özellikle çevreye saçılan mikroplastiğin dünyanın en uzak ve bakir yörelerinde tespit edilmesi, sular ile denizlere taşınması ve balıkların ve diğer deniz ürünleri ile karıştırılarak balıklar için gıda ürünü gibi balığın bünyesine taşınması ve oradan insan vücuduna besin olarak geçmesi, su içtiğimiz pet şişeler ile yine insan vücuduna girmesi alarm verici bir tespit olarak karşımızdadır.
Avrupa Kimyasal Ajansının(ECHA) nın önerileri ile Avrupa Parlamentosu’na ve Konseyi’ne bu alanda kısıtlamalar yapılmasına dair tavsiyeleri sürekli gündemde olmuştur. 2023/2055 Avrupa Birliği Yönetmelikleri mikroplastikler üzerine kısıtlamalar getirmektedir. Sentetik Polimer mikropartikülleri kendi başlarına maddeler olarak belirli bir oranın üzerinde üretimde kullanılmaları yasaklanmıştır.
Yılda 42 bin ton mikroplastiğin havaya, toprağa, suya ve okyanuslara karıştığı ve bu tehlikenin önlenmesinin insan hayatı için çok önemli olduğu artık günümüzde çok ciddi düşünülen çevre sorunlarındandır. Mikroplastiğin çevreye en çok otomobil tekerlerinden saçıldığını düşünürsek söyleyecek çok şey yok sanırım…
PLASTİK HAYATLAR
Mustafa Emin Dinççağ
Yorumlar