Oldum olası, ülkenin, ekonominin, çalışma yaşamının adeta bir kangrenidir kaçak yabancı işçilik...
Çok düşük ücretle kayıt dışı çalıştırılmalarından ötürü, ekonomiye verdiği zararın yanında milyonlarca işsizin iş bulabilmesini de engelliyorlar.
Suriye, Afganistan, Irak ve diğer ülkelerden kaçak yollarla Türkiye’ye gelen yaklaşık 13 milyon sığınmacıyla her yerde, her alanda, özellikle merdiven altı üretimde kendini gösteriyor yabancı işçiler. Ülkeyi kuşatmış durumdalar. Bazıları bunları ucuz iş gücü olarak nitelendirse de işsiz gençlerimizin önünü kestiği yadsınamaz.
Milyonlarca üniversite mezunu genç, yanıla yakıla iş ararken; yabancı kaçak işçilerin günlük 150-200 gibi son derece düşük ücretle denetimden uzak, sigortasız çalışması ciddi boyutlarda. Ekonomiye verdiği zararın yanında, sırf ucuz diye deneyimli emekçileri işinden ediyorlar.
Özellikle ev hizmetlerinde çocuk ve yaşlı bakımı için komşu ülkelerden çok sayıda yabancı kadın, Türkiye’ye geldi.
Bu kadınlardan bir bölümü yasal olarak çalışırken, çoğunluğu kaçak olarak istihdam ediliyor. Suriyeli göçmenlerin akın etmesiyle Türkiye ‘’Yabancı kaçak işçi cenneti’’ne dönüştü. Avrupa’ya gidebilmek için ipini koparan Türkiye’ye adım atıyor.
2012 yılından itibaren sınır illerimizde çalıştırılan Suriyeliler, giderek İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük iller başta olmak üzere ülkenin her yanında istihdam ediliyor. Yasal izin alarak çalışanların sayısı kaçakların yanında son derece düşük. Yüz binlerce işçi kaçak olarak, ülkenin her yerinde karın tokluğuna istihdam ediliyor. Küçük esnaf kayıt dışı ve düşük ücretle çalıştırılmalarından ötürü onları tercih ediyor.
Yabancı kaçak işçilerden dolayı kayıtlı çalışan binlerce emekçi, işini ve ekmeğini yitiriyor. Devletin milyarlarına mal olan SGK primi ve vergisi ödenmiyor. 10 milyonu aşkın işsizi bulunan Türkiye’de kaçak yabancı işçiliğini artması ve yaygınlaşması bir yerlerde eksiklik, ihmal olduğunu ortaya koyuyor. Ya yasalar yeteri kadar uygulanmıyor ya da cezalar caydırıcı değil.
Oysa kaçak işçi çalıştıranlara idari para cezası uygulanmasına yönelik düzenleme çalışma mevzuatında mevcut. Buna göre, kaçak yabancı işçi çalıştıran işverene her işçi başına belli tutarda idari para cezası kesiliyor, kaçak çalıştığı saptanan işçi de sınır dışı ediliyor.
Suriyelilerin akın akın ülkemize gelmesi ile çığ gibi büyüyen kaçak yabancı işçiler adına kesilen para cezalarının yetersiz kaldığı, caydırıcı olmadığı açık. Eğer çok yüksek para cezası uygulansa işveren kaçak işçi çalıştırmaktan sakınır.
Üç üniversite mezunundan birinin boşta gezdiği dikkate alındığında, Türkiye’nin ‘’Yabancı kaçak işçi cenneti’ ne dönüşmesi, göz yumulması hem kendi işsizimize hem de ekonomiye yapılan en büyük kötülük ve haksızlık.
Patronların kaçak işçi çalıştırma iştahının kesilmesi ve önlenmesi için katı kurallara, ağır yaptırımlara gereksinim var.
Bazı işverenler, kaçak yabancı işçi çalıştırırken kendi işsizine ne denli zarar verdiğini düşünmeli . Her şey ucuz iş gücü ve para değil. Onlar bir gün çeker gider, işler yine Türk emekçilerine kalır.
Bir ara yüzde 35 düzeyinde olan kayıt dışı istihdam oranı etkin önlemler sayesinde yüzde 30’a indirilse bile hala yüksek ve can yakıcı.
Her yerde yabancı işçi...
Şükrü Karaman
Yorumlar