TMO, fındık taban fiyatlarını
50 randıman üzerinden
Giresun kaliteyi 132 lira,
Levant kaliteyi de
130 lira olarak
açıkladı...
Fiyatlar desteklerle
birlikte Giresun kalitede
135 liraya, levant fındıkta ise
133 liraya ulaşacak...
Çok büyük bir artış yok...
Neden mi?..
Fiyatlar açıklanmadan önce
fındık ortalama 110 liradan
borsalarda işlem görüyordu...
Dün, "TMO'nun eli güçlü olursa..."
başlıklı yazımda,
serbest piyasayı kontrol eden
tekel konumundaki firmanın
2022 sezonunda
54 lira açıklanan fındığı
43-44 lira,
2023 sezonunda
82 lira olarak
açıklanan
fiyatı da
72-74 lira bandına çektiğini
hatırlatarak;
hem TMO'nun alım ve ödeme politikası
hem de üreticinin
direnciyle
fiyatların
yeniden ayarlanmak zorunda
kalındığını
yazmıştım...
O firma 2022'de piyasada
43-44 lira bandında
bir ay kadar
direnirken,
fındığın fiyatını
48 artı 1 liraya
çıkarmıştı...
2023'te ise
73-74 liraya çektiği fiyatı da
80 lira olarak
düzeltmişti...
Şimdi daha farklı
endişeler var, aslında...
Birincisi,
uzun zamandan beri ilk defa
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 
taban fiyatını bizzat açıklamadı...
Endişenin nedeni ise,
serbest piyasayı kontrol edenlere,
"Nasıl oluyor da Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıkladığı taban fiyatı 10 lira aşağıya
çekebiliyorsunuz" diyerek, bir baskı unsuru oluşturulmasıydı...
İkinci endişe de
TMO'nun alım ve ödeme
politikasında
dirençli durup durmayacağı...
Halen kurumun stoklarında
90 bin ton ürün var...
Duyumlarıma göre,
Çarşamba'da 19 Ağustos'ta
alımlara başlanıyor...
Ticaret borsalarında
110-115 lira arasında işlem gören fındık,
133 liralık ortalama fiyata rağmen
120 liraya kadar düşebilir...
Yanılmış olmayı çok isterim ama
geçmişteki uygulamalara bakınca
bu görüntü karşımıza çıkıyor...
Keşke, Türkiye'nin tarımsal ürün ihracında
lokomotif konumundaki 
fındığa, çayda olduğu gibi
TÜİK'in belirlediği yıllık yüzde 64'lük 
enflasyon artışı verilebilseydi...
Piyasadaki dalgalanmalar
eskisi gibi sürecek
ve değişen bir şey olmayacak!..
Fındıkta büyük paralar kazanmaya
alışanların,
kasaları dolacak;
geçimini üründen gelecek
gelire bağlayanlarla,
küçük esnaf ve sanatkar,
mağdur olacak!..
Üreticinin
cebinde para olduğu için
başının dik gezdiği,
"Erkek ayı" olarak tanımlanan
eylüller de
artık mazide kalacak!..
Bu arada, evinin eksiğini tamamlamak, çocuğuna düğün yapmak,
öğrenci masraflarını karşılamak
ve kredi borçlarını kapatmak
isteyen üreticilerle;
piyasaya para girişiyle
işlerin artacağını umut eden
esnaf,
"Hayal kırıklığı" yaşayacak...
Ne demiştim!..
Yanılmış olmayı çok isterim!..