Mutfağın vazgeçilmezi kuru soğan, hem gözü hem cebi yakıyor. Bir kilo soğan 30 liraya yükselmiş. Fiyatı bir yılda yüzde 310 oranında artmış.
Hayat pahalılığı almış başını gidiyor. Çarşı pazarın fahiş fiyatları dudak uçuklatıyor. Kuru soğan, patates, domates gibi temel gıda ürünlerinde korkunç yükseliş sürüyor. Mazot, gübre, işçilik ücreti gibi girdi maliyetlerinin artmasından ötürü üretici yeteri kadar soğan ekmiyor. Çünkü geçen yıllarda emeğinin karşılığını alamadı.
Kısıtlı yetiştirilen ürünün çoğu yurt dışına satılınca iç pazarın talebi karşılanmıyor. Sonucunda soğan ülkesi Türkiye’de bir kilo soğan 30 liradan alıcı bekliyor. Kırk yıl düşünse kimsenin aklına gelmezdi soğanın bu kadar pahalı satılacağı. En çok da evin direği kadınlar şaşırıyor.
Aşık Mahzuni Şerif’in çığırdığı gibi, “Yiğit muhtaç olmuş kuru soğana, bilmem söylesem mi söylemesem mi”. Sanırım bugünler de sosyal medyada en çok dinlenen türkü bu olsa gerek.
Patates de aynı nedenlerden dolayı artış sürüyor.12-15 lira arasında değişiyor fiyatları. Bir ara soğan, patates ve domates dış satımına kısıtlama getirildi. Ama o da çözüm olmadı. Geçen ay kısıtlama kararı kaldırıldı. Bilmem nasıl düşecek bu fiyatlar? Bırakın düşmeyi giderek artıyor. Ramazan günlerinde cep boşaltıyor vazgeçilmez temel gıda ürünlerindeki pahalılık. Yurttaş burnundan soluyor.
Bu arada Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre enflasyon mart ayında yüzde 2.29, yıllık yüzde 50.51 oldu. Rakamlar beklentilerin altında kaldı. TÜİK rakamları yıllık enflasyonda düşüşün sürdüğünü gösteriyor. Ancak bu nasıl düşüş ki halkın satın alma gücü her geçen gün geriliyor.
Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) verilerine göre martta enflasyon yüzde 5.08, yıllık yüzde 112.51 olarak gerçekleşti. İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) hesaplamalarına göre ise mart ayı enflasyonu yüzde 2.95, yıllık enflasyon yüzde 73.02 oldu. Her iki kurum verileri ile TÜİK tutarları arasında göreceli fark var.
TÜİK’in mart ayı verileri doğrultusunda üç aylık enflasyon yüzde 12.52 olarak gerçekleşti. SSK ile Bağ-Kur emekli, dul ve yetim aylığına temmuzda yapılacak artış şimdiden yüzde 12’yi aştı. Nisan, mayıs ve haziran ayı enflasyonlarıyla milyonlarca emekliye verilecek zam oranı belli olacak. 3 Temmuz Pazartesi günü TÜİK’in duyuracağı haziran enflasyonu ile 6 aylık artış netleşecek.
Beklentiler işçi, esnaf, çiftçi emekli, dul ve yetim aylığına temmuzda yüzde 20 düzeyinde artış yapılacağı yönünde.
En düşük emekli aylığına yansıtılan yüzde 36’lık zamdan diğer emeklinin yoksun bırakılması burukluk yarattı
Ocak ayında maaşlarına yüzde 8 oranında toplusözleşme zammı yansıtılan memur ile memur emeklisi şimdiden yüzde 4.5 oranında enflasyon farkına hak kazandı. Nisan, mayıs ve haziran TÜFE oranları ile 6 aylık enflasyon farkı ödemesi belli olacak. Yüzde 15 dolayında fark gerçekleşmesi yüksek olasılık. Memur ve memur emekli maaşına temmuzda ayrıca yüzde 6 oranında toplusözleşme zammı yapılacak.
Ağustos ayı başında yetkili konfederasyon ile hükümet yetkilileri memur ve memur emeklisine 2024-2025 yıllarında verilecek zammı saptamak üzere toplusözleşme görüşmelerine başlayacak.
Hayat pahalılığından en çok etkilenen milyonlarca dar gelirli memur, memur emeklisi 3 Temmuz Pazartesi gününü iple çekiyor. 10 milyona yakın asgari ücretli de ara zam için temmuz ayını bekliyor.
Soğan olmuş 30 lira...
Şükrü Karaman
Yorumlar