Emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili belirsizlik milyonlarca kişiyi kaygılandırıyor.
Bakanlık bünyesinde sürdürülen çalışmaların henüz tamamlanamaması ve yeniden yaş sınırının getirileceğine ilişkin haberler yasayı sabırsızlıkla bekleyenlerde hoşnutsuzluk yarattı.
Kamuoyuna yansıyan kulis haberlerinde SGK’nın açık vermemesi ve maaş ödemelerinde zorlanmaması için kadınlara 48, erkeklere 50 yaş sınırı uygulamasının yeni yasada yer alabileceği ileri sürülüyor. Oysa önceden çalışma yılı ve prim ödeme gün sayısını dolduranların yaşa takılmadan emekli olabileceği öngörülüyordu.
SGK bütçesinin 2022 yılını 75 milyar liraya yakın açık ile kapatacağı tahmin ediliyor. EYT düzenlemesinden sonra soysal güvenlik sistemindeki aktif-pasif dengesinin olumsuz etkileneceği belirtiliyor.Halen 1 emekliye 1.8 çalışan düşerken, EYT yasasının hayata geçmesiyle bu oranın 1.3’e gerileyeceği öngörülüyor.
SGK bütçesinin açık vermemesi için en az 3 çalışana 1 emeklinin düşmesi gerekiyor. Avrupa ülkelerinde bu oran 4 çalışana 1 emekliye kadar çıkabiliyor. Önlenemeyen kayıt dışı istihdam aktif-pasif dengesini olumsuz etkiliyor.
Yılda 400 bine yakın kişi emekli olurken, yasanın yürürlüğe girmesiyle ilk yıl 2 milyon, diğer yıllarda 1.5 milyon kişinin emekli olabileceği hesaplanıyor. Bu durumun SGK’ya büyük mali yük getireceği savlanıyor. Halen 14 milyona yakın emekli bulunurken, sadece bir yılda 16 milyonu aşacağı, 5 yıl içinde ise 22 milyona varacağı tahmin ediliyor.
Tüm bu veriler ve hesaplamaların Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda gerçekleştirilen toplantıda ele alındığı ve irdelendiği kamuoyuna yansıyan bilgiler arasında. Hal böyle olunca kartlar yeniden dağıtılmaya başlandı, masaya yeniden yaş sınırı geldi.
Haberlere göre, EYT kapsamındaki kadınlara 48, erkeklere 50 yaş sınırı konuşulmaya başlandı. Gerçekleşirse EYT içinde yeni EYT’liler oluşacak, yüz binlerce kişide onulmaz hayal kırıklığı yaratacak.
Öyle ya, yasa taslağının en geç aralık ayı içinde TBMM’ye sevk edileceği, ocak ayında da yasanın çıkarak yürürlüğe sokulacağı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından açıklanmıştı.
Patronlar da yasanın hayata geçmesiyle 500 milyar lira tutarında kıdem tazminatı ödemekten ve nitelikli çalışanları kaybetmekten kaygı duyuyor.
Çıkarılacak yasada yeniden yaş sınırı getirilmezse ilk aşamada 1 milyon 700 bini özel sektör, 300 bini kamu olmak üzere toplamda 2 milyon kişi emekliliğe hak kazanacak. Eğer yeniden yaş sınırı yasaya eklenirse bu rakam oldukça düşecek, insanlar ikinci kez yaş engeline takılacak.
Siyasi irade beklentileri bakalım nasıl karşılayacak?
EYT’de yaş belirsizliği...
Şükrü Karaman
Yorumlar