“1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü” bu yıl 50 bini aşkın can alan depremden ötürü buruk kutlanacak.
Önceki yıllarda meydanlarda şenlik havasında, türküler halaylar eşliğinde yapılan 1 Mayıs kutlamaları, bu kez başta emekçiler olmak üzere depremde yaşamını yitirenlerin anısına sakin ortamda gerçekleştirilecek.
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), 1 Mayıs’ı Adana’da geniş katılımla kutlayacak. Ardından 5 TIR dolusu temel tüketim maddelerini 11 ilde depremzedelere dağıtarak, her zaman onların yanında olduğu mesajını verecek. Türk-İş ve bağlı sendikalar depremin meydana geldiği 6 Şubat’tan bu yana çaresiz insanlara yardım elini uzatmaya devam ediyor.
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Türk Tabipleri Birliği (TTB), Kamu Emekçileri Sendikalar Konfederasyonu (KESK), Türk Mimar ve Mühendis Odaları Birliği (TMMOB) ve Türk Diş Hekimleri Birliği (TDB) 1 Mayıs’ı İstanbul Maltepe Meydanı’nda ortaklaşa kutlayacak. DİSK, Taksim Meydanı’nın 1 Mayıs’a yasaklandığı son yıl olacağını ve özgürleşeceğini açıkladı.
Ankara’da işçi ve memur sendikaları Tandoğan Meydanı’nda ortak kutlama yapacak. Diğer illerde de emekçiler alanları dolduracak. Kutlamalarda çalışanın, emeklinin, dar gelirlinin içinde bulunduğu ekonomik sorunlar, hayat pahalılığı ve temel talepler dile getirilecek.
Toplumun geniş kesimi yüksek enflasyonun altında ezilmeye devam ediyor. Son 5 yılda emeğin milli gelirden aldığı pay yüzde 38’den yüzde 25’e düştü. Sermayenin milli gelirden aldığı pay ise yüzde 44’ten yüzde 57’ye yükseldi. Yani milyonlar yoksullaşırken, varsıl daha büyüdü.
Çalışan işçi sayısında artış olmasına karşın sendikalaşma oranı büyümedi. Emekçilerin çoğunluğu sendikalı değil. Sendikalı işçilerin de salt yüzde 7’si toplu iş sözleşmesinden yararlanabiliyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın ocak ayı istatistiklerine göre, Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı 16 milyon 163 bin 54 işçiden 2 milyon 330 bin 98’i sendika üyesi. Geriye kalan 13.8 milyonu sendikasız. Sendikalaşma oranı yüzde 14.42.
Temmuz 2022 istatistiğine göre kayıtlı 15 milyon 987 bin 428 işçinin 2 milyon 280 bin 285’i sendikalı idi. Sendikalaşma oranı yüzde 14.26’dı.
Son 6 ayda çalışan işçi sayısı ile sendikalı sayısı ve sendikalaşma oranında artış olmasına rağmen hala Avrupa ülkeleri düzeyinde değil. Sendikalaşma oranı AB ülkelerinde ortalama yüzde 25, OECD ülkelerinde ortalama yüzde 20. Japonya’da yüzde 30’u aşkın oranda. İsveç, Danimarka, Finlandiya’da da oran yüzde 80’lere ulaşırken, Fransa ve Almanya’da daha düşük.
Türkiye’de sendikalı işçilerin çoğunluğu kamuda, belediyelerde ve büyük işyerlerindeki emekçilerden oluşuyor. Sendikalı işçilerden salt yüzde 7’sinin toplu iş sözleşmesi hakkından yararlanabilmesi düşündürücü. Her geçen gün yaygınlaşan kayıt dışı istihdam, kadrosuzluk, taşeron işçilik ile esnek çalışma modeli çalışma yaşamının diğer temel sorunu.
Meydanları dolduracak emekçi, taleplerini dile getirerek ekonomik durumlarının iyileştirilmesini haykıracak.
Emekçinin buruk 1 Mayıs’ı...
Şükrü Karaman
Yorumlar