Kahramanmaraş depremlerinin ardından herkesin merak ettiği bir konu var. Oturduğumuz bina ne kadar sağlam ve depreme dayanıklı? Konunun uzmanları, sağlamlık ve depreme dayanıklılık konusunda “Depreme dayanıklılık testi ya da riskli yapı testi” yaptırmak gerektiğini söylüyor. Ülkemiz coğrafyasının yüzde 40’ından fazlası deprem kuşağında olduğuna göre, bu test konusu hayati önem taşıyor. Konunun hukuki boyutunda depreme dayanıklılık testini de riskli yapı testini de taşınmaz tapuda kimin üzerine kayıtlı ise sadece o kişi veya onun vekili yaptırabiliyor. Kiracılar da ancak taşınmaz sahibinin kendisine yazılı yetki vermesiyle söz konusu testleri yaptırma hakkına sahip olabiliyor.
Deprem dayanıklılık testi ya da riskli yapı testinin İstanbul’da yaygın olarak kullanıldığını biliyorum. Söz konusu testi yaptıranların anlattığına göre; depreme dayanıklılık testini binadaki bağımsız bölüm (daire) sahipleri, ortak bir karar alarak test yapma konusunda yetkili özel bir firma ile anlaşarak yaptırıyor, test masraflarını da hisseleri oranında karşılamaları söz konusuymuş. Ortak bir karar alınamıyorsa, bir bağımsız bölüm sahibinin de masrafını kendisi ödemek kaydıyla test yaptırma hakkına sahip olduğunu biliyoruz. Test sonucunda; riskli yapı raporu verilmiş ve binanın yıkılması söz konusu olmuşsa binada oturan herkesin o binayı tahliye etmesi yasal zorunlulukmuş.
Test yapan firmada hazırladığı raporu sadece binada yaşayan kişilerle birlikte doğrudan belediyeye de göndermekle yükümlüymüş. İlgili belediye de hazırlanan raporun içeriğine göre binanın yıkılmasına, yeniden inşa edilmesine ya da güçlendirilmesine karar verebilme yetkisine sahipmiş.
Gelelim Samsun’un durumuna: İlkadım ilçesindeki Adalet, Fevzi Çakmak, Kazım Karabekir, Bahçelievler, Kadıköy, Kışla, İlyasköy, Kadifekale, Liman, Derebahçe, Zeytinlik, Yaşardoğu, Hastane, Cedit, Çatalarmut, Yenidoğan, Selahiye, Rasathane, Karasamsun, Çiftlik, Reşadiye, Kalkancı, Kılıçdede, Fatih, Kökçüoğlu, İstasyon, Kıran, Ulugazi, Saitbey, Baruthane, Hançerli, Hürriyet, Unkapanı, Zafer, 19 mayıs, Karadeniz, Derecik, Pazar, Ataköy, Toybelen, Kadamut, Tepecik, Uzgur, Kavacık, Çivril, Kale, Kuşçulu, Çelikalan, Güzeldere, Çay, Gürgendağ, Kapaklı, Avdan, Ahulu, Çanakçı, Aşağıavdan, Bilmece, Akgöl ve Çandır mahallelerinden Samsun Büyükşehir olduktan sonra köy statüsünde iken mahalle olan yerleşim yerleri nispeten hariç diğer tüm mahallelerde 2000 yılından önce yapılmış tüm yapılar bana göre “Depreme dayanıklılık testi ya da riskli yapı testi” yaptırmalı.
Atakum, Canik ve Tekkeköy ilçeleri son 20 yılda olağanüstü bir yapılaşmaya gitti. Bu ilçelerde son yıllarda yapılan binaların çoğu zemin üstü 4 kat şeklinde yapıldı ve deprem yönetmeliğine de uygun inşa edildi. Tekkeköy ilçesinin merkezinde Şeyh Zeynettin Caddesi’ne çıkan sokaklarda yüksek katlı çok sayıda yaşlı bina mevcut. Bu binaların acilen sözü edilen testlere tabi tutulmasında fayda var diye düşünüyorum…
