Son dönemde dünyada olduğu gibi Türkiye’de de zatürre vakalarında belirgin bir artış gözlemlendi. Özellikle kış mevsiminin başlamasıyla birlikte, solunum yolu enfeksiyonları arasında önemli bir yer tutan zatürre, ölümcül sonuçlar doğurabilen bir hastalık olarak sağlık profesyonellerinin endişe duyduğu bir konu haline geldi.
ZATÜRRE NEDİR?
Zatürre, akciğerlerin iltihaplanmasıyla ortaya çıkan ve genellikle bakteriyel, viral veya mantar enfeksiyonları sonucu gelişen bir hastalık olmasıyla dikkat çekti. Enfeksiyon, akciğerlerde hava keseciklerinin (alveoller) iltihaplanmasına ve sıvı ile dolmasına yol açar, bu da oksijen alımını zorlaştırır ve ciddi solunum sorunlarına neden olabilir. Zatürre, bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler, yaşlılar, çocuklar ve kronik hastalıkları bulunan bireyler için daha tehlikeli olabilir.
ZATÜRRE VAKALARINDAKİ ARTIŞIN SEBEPLERİ
Son yıllarda dünya genelinde zatürre vakalarında artış gözlemlenmesinin birkaç nedeni bulunuyor. Öncelikle, COVID-19 pandemisi, solunum yolu enfeksiyonlarının yayılmasını hızlandırmış, zatürre gibi komplikasyonların daha sık görülmesine yol açmıştır. Ayrıca, grip ve soğuk algınlıkları gibi diğer virüsler de zatürreye yol açabilen faktörler arasında yer alır.
Uzmanlar, bunun yanı sıra özellikle kış aylarında düşük sıcaklıklar, kapalı alanlarda uzun süre vakit geçirilmesi ve havalandırmanın yetersiz olması gibi etkenlerin, zatürre vakalarının artmasına neden olduğunu ifade ediyor.
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. İsmail Yıldız, “Kış aylarında hava soğudukça, insanlar kapalı alanlarda daha fazla vakit geçiriyor. Bu durum, mikropların daha hızlı yayılmasına ve solunum yolu enfeksiyonlarının artmasına yol açıyor. Zatürre, özellikle grip ve soğuk algınlıklarının komplikasyonu olarak karşımıza çıkabiliyor” dedi.
ZATÜRRE BELİRTİLERİ NELERDİR?
Zatürre belirtileri, diğer solunum yolu hastalıklarıyla benzerlik gösterebilir. Ancak, zatürre daha ciddi belirtilerle kendini gösterir. En yaygın belirtiler arasında şunlar yer alır:
- Yüksek ateş,
- Şiddetli öksürük (balgamlı ya da kuru),
- Nefes darlığı,
- Göğüs ağrısı,
- Halsizlik ve yorgunluk,
- Titreme,
- İştah kaybı.
Zatürre belirtileri görüldüğünde, vakit kaybetmeden bir sağlık profesyoneline başvurulması gerektiği vurgulanmakta. Erken teşhis, tedavi sürecinin başarısı açısından kritik öneme sahip olduğu bildirildi.
ZATÜRREYE KARŞI ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
Zatürre, tedavi edilebilir bir hastalık olmasına rağmen, önlenmesi daha kolay olduğu bildirildi.
Uzmanlar, zatürre vakalarının artışını engellemek için birkaç basit ama etkili önlem önerdi.
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Karaman, bu konuda şu açıklamalarda bulundu:
“Zatürre, genellikle bir enfeksiyon sonucu gelişir ve bu enfeksiyonlardan korunmak için öncelikle bağışıklık sistemini güçlü tutmak gerekiyor. Bunun için yeterli uyku, dengeli beslenme ve egzersiz yapmak şart. Ayrıca, grip ve zatürre aşıları da bu hastalıklara karşı korunmada önemli bir rol oynar.”
1. Aşılanma
Zatürreye karşı korunmanın en etkili yollarından biri aşı olmaktır. Özellikle yaşlılar, çocuklar, kronik hastalığı bulunanlar ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler için zatürre aşısı önerilmekte. Zatürre aşıları, hastalığın şiddetini azaltabilir ve ölüm riskini önemli ölçüde düşürebilir.
2. Hijyen Kurallarına Uymak
Sık sık ellerin yıkanması, öksürürken ağız ve burunun kapatılması gibi hijyen kurallarına uymak, solunum yolu enfeksiyonlarının yayılmasını engelleyen temel yöntemlerdir. Ayrıca, kapalı alanlarda maskelerin kullanılması da virüslerin yayılmasını önlemede faydalı.
3. Sağlıklı Beslenme ve Egzersiz
Vücudun bağışıklık sistemini güçlendiren besinler tüketmek, zatürreye karşı korunmada etkili olabilir. Vitamin C, D ve çinko gibi bağışıklık güçlendirici besin öğelerinin yeterli miktarda alınması önemlidir. Düzenli fiziksel aktivite de bağışıklık sisteminin güçlü kalmasına yardımcı olur.
4. Sigara ve Alkol Kullanımından Kaçınmak
Sigara ve aşırı alkol kullanımı, akciğer sağlığını olumsuz etkileyerek zatürre riskini artırabilir.
Sigara içenlerin ve alkol kullananların, bu alışkanlıklardan kaçınmaları gerektiği uzmanlar tarafından vurgulanmakta.
ZATÜRRE TEDAVİSİ: ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR
Zatürre tedavisi, hastalığın türüne ve şiddetine göre değişir. Bakteriyel zatürre, genellikle antibiyotik tedavisiyle iyileştirilebilirken, viral zatürre için antiviral ilaçlar ve destekleyici tedavi yöntemleri kullanılır. Ancak, tedaviye ne kadar erken başlanırsa, hastalığın olumsuz etkileri de o kadar azalır.
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Emine Gök, “Zatürre tedavisi, hastalığın erken dönemde fark edilmesiyle çok daha etkili olur. Özellikle yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf kişiler, zatürreye yakalandıklarında daha hızlı bir tedavi sürecine girilmelidir” dedi.
ZATÜRREYE KARŞI KORUNMANIN ÖNEMİ
Zatürre, ciddi bir sağlık sorunu olmasına rağmen, doğru önlemler alındığında önlenmesi ve tedavi edilmesi mümkün olduğunun altı çizildi.
Uzmanlar, zatürre vakalarının artmaması için aşılamanın önemine dikkat çekerken, sağlıklı yaşam alışkanlıklarının da bu hastalıktan korunmada kritik bir rol oynadığını belirtti.
