Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Depozito Yönetim Sistemi’ni hayata geçirileceğini duyurdu. Ulusal çapta 2025’te devreye alınacak olan sistemle 0,1- 3 litre hacme sahip ambalajların geri dönüşümü için şişe ve kutu başına depozito bedeli vatandaşa geri ödenecek.
Depozito Yönetim Sistemi nedir?
TÜRKİYE'DE DEPOZİTO YÖNTEMİNE GEÇİLİYOR
Depozito Yönetim Sistemi, çevreye zararlı olabilecek ürün ve ambalajların fiyatlarına eklenen bir ücretle, bu ürünlerin kontrolsüz bir şekilde doğaya atılmasının önüne geçiyor. Tüketiciler, satın aldıkları ürünlerin ambalajlarını kullanıp tükettikten sonra geri iade ederek, depozito bedelini geri alacaklar. Bu süreç, geri dönüşümün düzenli ve sistemli bir şekilde yapılmasını sağlayarak, çevreyi korumaya katkıda bulunuyor. Ayrıca, bu uygulama sayesinde geri dönüşüm materyalleri doğrudan tekrar ekonomik döngüye kazandırılacak, bu da döngüsel ekonominin güçlenmesine yardımcı olacak. Tüketicilerin aktif katılımıyla bu sistem, atıkların azaltılması, doğal kaynakların verimli kullanımı ve çevre bilincinin arttırılması açısından önemli bir adım oluşturuyor.
DEPOZİTO SİSTEMİ NASIL ÇALIŞACAK?
Türkiye, çevre dostu Depozito Yönetim Sistemi'ni daha da güçlendirerek, yerli mühendislerin geliştirdiği yazılımlar ve donanımlar ile bu süreci daha verimli hale getiriyor. Yeni sistemde, ambalajlı atıkların barkodları makinelerde okutulacak ve makineler, atıkları cam şişe, pet ve alüminyum ambalajlı ürünler gibi kategorilere ayırarak, her biri için ayrı haznelere yönlendirecek. Bu sayede atıkların türlerine göre doğru şekilde geri dönüşüme kazandırılması sağlanacak.
Makineye atılan her ambalaj karşılığında bir ücret alınacak ve bu ücret, tüketicilere alışverişlerinde kullanabilecekleri bir bakiye olarak e-cüzdanlarına aktarılacak. Böylece hem çevreye katkı sağlanacak hem de tüketiciler bu sistemden finansal olarak fayda sağlayacak. İlk etapta, AVM'ler ve marketlerde kurulan makineler, bu geri dönüşüm sürecini başlatacak.
Bunun yanı sıra, sistemin geliştirilmesinde savunma sanayisindeki yerlileştirme çalışmalarının örnek alınarak tüm alt sistemlerin yerli kaynaklarla üretilmesi planlanıyor. Bu sayede, Türkiye hem çevresel hem de ekonomik anlamda kendi kaynaklarını en verimli şekilde kullanarak, döngüsel ekonomiye önemli katkılar sağlayacak.
TÜRKİYE'DE DEPOZİTO YÖNETİM SİSTEMİ DÖNEMİ BAŞLIYOR
Aktarılanlara göre Türkiye'de 25 milyar adet içecek ambalajı toplanılacak. Türkiye'nin her yerinde kolayca erişilebilecek noktalarda yaklaşık 20-30 bin adet makina konumlandırılacak. Depozito süreçleri ise dijital bir şekilde ilerleyecek ve telefonlarda depozito uygulama sistemi olacak. Cep telefonundaki QR kodu makinaya yaklaştırıldığında, kaç tane ambalaj konduysa makina, e-cüzdana o kadar depozito bedeli aktaracak.
Öte yandan Depozito Yönetim Sistemi kapsamında satın alınan ürün için vatandaşlar bir depozito bedeli ödeyecek. Bu bedel, ürün şişesi veya ambalajı makineye atıldığında geri ödenecek. Pilot uygulamada depozito bedeli 25 kuruş olarak uygulanmıştı.