SAMSUN, SU ÜRÜNLERİ ÜRETİMİ VE SEKTÖRDEKİ STRATEJİK ROLÜYLE ÖNE ÇIKIYOR
Samsun, su ürünleri konusunda stratejik konumu, limanları, balıkçı barınakları, modern balıkçı tekneleri, kalifiye elemanları, baraj gölleri, doğal balık gölleri, kafes balıkçılığı ile bölgede önemli bir rol üstleniyor. Sahip olduğu altyapı, işleme, depolama ve aracılık hizmetleri bakımından da önemli bir merkez olan Samsun’da 2024 yılında avcılık yoluyla 51 bin 536, yetiştiricilik yoluyla ise 13 bin 674 ton olmak üzere toplamda 65 bin 210 ton su ürünleri üretimi gerçekleştirildi.
İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, Karadeniz Bölgesi’nde başta hamsi, palamut, mezgit, istavrit, barbun gibi deniz balıklarının yanında su ürünleri yetiştiricilik sektörünün yem ham maddesini önemli ölçüde karşılayan çaça balığı avcılığının yapıldığını söyledi. Bununla birlikte iç sularda ise başta sazan olmak üzere sudak, yayın, turna ve tatlı su levreği gibi iç su balıklarının avcılıkları yapıldığını belirten Sağlam, “Ülkemiz ve ilimiz için önem arz eden Kızılırmak ve Yeşilırmak Deltalarında bulunan balık gölleri ve lagün gölleri, çevrelerinde önemli tıbbi sülük potansiyeli mevcuttur. Bölgemizden avcılık yolu ile toplanan tıbbi sülükler belirli bir kota dahilinde yurtdışına ihraç edilmektedir” dedi.
YAPILAN YATIRIMLAR YETİŞTİRİCİLİK HER GEÇEN GÜN ARTIRIYOR: 2024 YILINDA 13 BİN 674 TON ÜRETİM
Denizlerden ve iç sulardan avcılık yoluyla yapılan üretimden başka önemli bir üretim türünün yetiştiricilik olduğunu aktaran Sağlam, son yıllarda Türkiye’de ve özellikle Karadeniz Bölgesi’nde su ürünleri yetiştiriciliği konusunda oldukça önemli gelişmeler sağlandığını, büyük alabalık yetiştiriciliği hususunda yapılan yatırımların önem arz ettiğini kaydetti. Sağlam, “İlimiz su ürünleri yetiştiriciliği konusunda da ülkemiz genelinde önemli bir konuma sahiptir. İlimiz yaklaşık 22 bin 990 ton/yıl proje kapasiteli 39 adet su ürünleri yetiştiricilik tesisi bulunmaktadır. Fiili su ürünleri yetiştiricilik kapasitemiz son dönemde ciddi artışlar göstermiş olup, 2024 yılında 13 bin 674 ton üretim gerçekleştirilmiştir” diye konuştu.
AVCILIK YOLUYLA 51 BİN 536 TON ÜRETİM
2024 yılında Samsun’da avcılık yoluyla 51 bin 536 ton üretim yapıldığına dikkat çeken Sağlam, “Yetiştiricilik ve avcılık yoluyla üzere toplam 65 bin 210 ton su ürünleri üretimi gerçekleşmiştir. Avcılığın çok büyük bir kısmı deniz avcılığından sağlanmaktadır. Avcılığa bakıldığında Türkiye’de avcılık yoluyla elde edilen miktarın önemli bir kısmının Samsun ilinden sağlandığı görülmektedir” şeklinde konuştu.
12 BİN 231,37 TON BALIK İHRAÇ EDİLDİ
Karadeniz’den avlanan hamsi, deniz salyangozu gibi balık ürünleri ile yetiştiricilik yolu ile elde edilen Türk somonu, alabalık ve levrek gibi su ürünlerinin, Samsun’da bulunan 9 adet su ürünleri işleme ve değerlendirme tesislerinde ileri işlemeye tabi tutulup katma değer katılarak ihraç edildiğine dikkat çeken Sağlam, “Avrupa Birliği ülkeleri başta olmak üzere Japonya, Rusya, Kore, Amerika Birleşik Devletleri ve Çin gibi ülkelere ihraç edilmektedirler. .Nitekim İlimizden 2024 Yılı İçerisinde 12 bin 231,37 ton balık ve balık unu yağı ihracatı yapılmış olup, ihraç edilen bu su ürünlerinden ilimize 49 milyon 975 bin 451 milyon ABD doları ve 34 milyon 964 bin 616 milyon avro döviz girdisi sağlanmıştır” diye konuştu.
SU ÜRÜNLERİ YETİŞTİRİCİLİK KAPASİTESİ, SON 20 YILDA YAKLAŞIK 12 KAT ARTTI
Dünya geneline geriye dönük olarak bakıldığında avcılık yolu ile elde edilen su ürünlerinde önemli miktarlarda düşüşler görüldüğünü, Samsun’da su ürünleri yetiştiricilik yoluyla üretimin her geçen yıl arttığını aktaran Sağlam, şu bilgileri paylaştı:
“Bilim insanları tarafından Avcılıktaki bu düşüşün sebebinin küresel ısınmanın yanında artan dünya nüfusu ve gelişen teknoloji ile beraber protein ihtiyacının artması ve buna bağlı olarak aşırı avcılığın yapılması olarak gösterilmektedir. Deniz ve okyanuslardaki su ürünleri stoklarının azalmasına bağlı olarak bu açık su ürünleri yetiştiriciliği ile kapatılmaya çalışmakta olup, son yıllarda su ürünleri yetiştiriciliği artış göstermiştir. Samsun ilimizde de 2005-2006 yıllarında su ürünleri yetiştiricilik proje kapasitemiz 2 bin ton/yıl civarında iken, 2024 itibarı ile 22 bin 990 ton/yıl kapasitesine ulaşmıştır. Bu rakam 2025 yılında yeni kurulacak su ürünleri yetiştiricilik tesisleri ile daha da artacaktır.”
KURALLARA UYMAYANLARA TOPLAMDA 2 MİLYON 104 BİN 382 TL İDARİ PARA CEZASI
Sağlam, il genelinde 63 su ürünleri kontrol ve denetim personelinin bulunduğunu ve denetimlerin sürekli olarak gerçekleştirildiğini söyleyerek, “5 adet su ürünleri kontrol teknemiz mevcuttur. Denetim ekiplerimizce 2024 yılında perakende balık satış yerlerinde bin 398, balıkçı barınakları, nakil araçları, yol güzergahları, deniz ve balıkçı gemilerinde bin 696 adet, iç sularda 655, soğuk hava depolarında 94, balık halinde 133 adet, işleme tesislerinde 134 ve yetiştiricilik tesislerinde 182 olmak üzere toplam 4 bin 292 adet su ürünleri denetimi gerçekleştirilmiştir. Su ürünleri denetim ekipleri 2024 yılında yaptığı denetimlerle kaçak avcılığa geçit vermemiştir. Bu kapsamda yapılan denetimlerde yasadışı avlanılarak yakalanan balıklara el konularak sosyal hizmetler kurumlarına bağış yapılmış, bağışı yapılamayan ürünler ise balık unu ve yağı fabrikalarına satışı yapılarak balık yemi yapımında kullanılmıştır. Yasadışı av araçlarının ise imhası sağlanmıştır. Kurallara uymayan 101 balıkçı/işletmeciye 2 milyon 104 bin 382 TL idari para cezası uygulanmıştır” şeklinde konuştu.
