Samsun'da gezilecek yerler: Gizemli tarihi ile Alaçam!

Geyikkoşan Sahili Geyikkoşan Sahili temiz kumsalının yanı sıra; çınar, kavak ve çam ağaçlarından oluşan koruluğa sahiptir.

Hıdırellez Şenlikleri Geyikkoşan Hıdırellez Şenlikleri ve Yağlı Pehlivan güreşleri tahminen 600 yıldır yapılmaktadır. Her yıl 6 Mayıs tarihinde Geyikkoşan mevkiinde toplanılıp koyun, kuzu ve büyükbaş cinsinden hayvanlar kesilir ve bu hayvanlar Geyik Baba'yı anmak adına yörenin mahalli yemeği olan keşkek ile birlikte yoksul kişilere dağıtılır. Bu gelenek Alaçam'da asırlardır sürmektedir.

Acısu Acı Su mevkii ve suyu Alaçam ilçe merkezine yaklaşık 3 km’dir. Acı Su, Uluçay içerisinde kayaların arasından çıkardı. Acı Su bir tür maden suyu idi. Bu suyun halk arasında ağrılara ve mide rahatsızlıklarına iyi geldiği söylenirdi. Belgede de zikredildiği gibi, eskiden halk Acı Su’ya gelir, şifalı suyundan içermiş. Bu durum bugün de devam etmektedir.

Ahşap Camiler Samsun’un Türkler tarafından alınması ile başlayan Türk-İslam Dönemi iskan faaliyetlerinde külliyelerin birer parçası olan camiler önemli bir yer tutar. Devirlerinin kültürel mimari zevklerinin iklimsel özelliklerle yoğrulduğu camilerde binlerce yıl önceye ait İslam öncesi Türk mimari ve süsleme unsurlarını bulmak mümkündür.

Alaçam Mübadele Müzesi 2010 yılında Samsun İl Özel İdaresi tarafından restore edilmiştir. 16 Nisan 2012 tarihinden itibaren ziyarete açık olup 18 Eylül 2012 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın ziyareti ile resmi olarak açılmıştır. Alaçam Mübadele Müzesi, etnografya eserlerinden müteşekkil ve aynı zamanda tematik bir müzedir. Müzedeki eserler 24 Temmuz 1923 yılında Lozan Antlaşması’na konulan ek protokolle zorunlu göçe tabi tutulan mübadillerin yanlarında getirdikleri günlük kullanım eşyaları, belgeler ve fotoğraflardan oluşmaktadır.

Ahşap Ambarlar Gerek yapı tekniği bakımından gerekse ahşap süslemeleri  bakımından Türk oyma sanatının izlerini taşıyan Alaçam ahşap ambarları, her dönem ilgi görmüştür.

Gümüşova Mah. Şahinkaya Kanyonu Vezirköprü ilçesinde Türkmen Mahallesi Altınkaya Baraj Gölü üzerinde bulunan “Şahinkaya Kanyonu”, tabii güzelliği ile insanlara doyumsuz bir manzara sunuyor. İlçeye 13 km uzaklıkta olan Şahinkaya Kanyonu, yerli ve yabancı turistler tarafından sık sık ziyaret ediliyor.

Geyikkoşan Mesire Yeri ve Türbe Geyikkoşan Baba Türbesi, Alaçam ilçe merkezine yaklaşık 2 km uzaklıkta, deniz kenarına yakın  bir mevkide yer alır. Türbenin ne zaman yapıldığına dair şu an elimizde bir bilgi yok, ancak  çeşitli dönemlerde türbede  tadilatlar yapıldığı anlaşılıyor. Türbe çeşitli ağaçlarla çevrili bir koru içerisindedir. Halk arasında bu ağaçlara ayrı bir önem verilir, kesilmesi uygun görülmez.

Sivri Tepe Tarihteki yerleşim yerleri hep su kenarlarına kurulmuştur. Bununla birlikte düz ovalar hariç, dağlık alanlara kurulmuş her kentin mutlaka bir de tepesi vardır. Kente hakim bu tepeler, bazen kentin güvenliği için kale niteliği taşımaktadır. Alaçam ilçesinin tepesi de Sivri Tepe’dir. İlçenin en büyük yükseltileri Katran ve Tin gaz dağları olup, bu dağların etekleri ise yayla durumundadır. Ayrıca, kasabanın girişinde göze çarpan Sivri Tepe 700 m yüksekliğindedir. 700 m yüksekliğindeki Sivri Tepe’de yapılan kazılarda Miletoslulara (Miletliler) ait olduğu düşünülen çanaklar, çömlekler bulunmuştur.

Tarihi Evler Alaçam, ilçe merkezinde tarihi bir çevreye sahip olup, çok sayıda eski ahşap ve taş ev ile eski tarz mimariye sahiptir.

Kitaplı Konağı Yapılan araştırmalarda Kitaplı Konağı üzerinde yapım yılına dair herhangi bir tarihleme bulunamamıştır. Bununla birlikte plan özellikleri ve mimari elemanları açısından değerlendirildiğinde Doç. Dr. Gül Asatekin balkon kullanımı, pencere sövelerindeki eğri söve başlıkları, merdiven tipi ve Osmanlı Barok üslubunun izlerini taşıması, ıslak hacimlerin yapı içinde yer alması ve sofada yer alan lavabonun gösteriş öğesi olarak yapıya 19. yüzyıl sonlarında girmesiyle birlikte yapının yaklaşık 1890 yıllarında inşa edilmiş olabileceğini düşünmektedir. (Ayrıca yakın çevredeki aynı üslupta yapılmış yapılardan birinin bahçesinde yer alan çeşmenin kitabesinde çeşmenin 1899 yılında yapıldığı yazmaktadır.