EYT’lilere ilişkin yasa taslağı sonunda TBMM Genel Kurulu’na geliyor. 5 milyon kişinin emekliliğine olanak sağlayacak yasanın şubat ayında hayata geçmesi bekleniyor.
8 Eylül 1999 tarihinden önce işe başlayanlar, yaş şartı aranmaksızın hizmet süresi ve prim şartını yerine getirmek koşuluyla, hemen emekli olabilecek. İlk aşamada 1.5 milyon kişi emeklilik hakkını edinecek. Yıllardır savaşımlarını yılmadan sürdüren milyonlar, nihayet amaçlarına ulaşacak.
İlk maaşlarını mart ayında alması öngörülen 1.5 milyon kişinin eline geçecek paranın çok düşük olacağı savlanıyor. Aylık bağlama oranındaki karmaşık sistem ve 2022 yılı zamlarından yoksun olmalarından ötürü EYT aylıklarının yüksek olmayacağı dillendiriliyor. Çok sayıda kişinin en düşük emekli aylığı kadar, yani 5.500 lira tutarında aylık bağlanacağı ifade ediliyor. Ortalama aylığın 8.506’liralık asgari ücretin altında olması, kuvvetle muhtemel. SGK’ya ödenen prim tutarlarına göre aylıklar arasında farklılık olabilecek.
Bu arada SGK’nın mevcut koşullarda her ay 40 bin kişiye emekli aylığı bağlayabildiği, bundan ötürü ilk aşamada emekli olacakların tümüne martta aylık verilemeyeceği, işlemlerin 8 ayı bulabileceği ileri sürülüyor. Bir bölümü hızla bağlanırken, bir bölümünün uzun süre bekleyeceği dillendiriliyor.
Aylık bağlama servisinde çalışanların SGK’nın tüm personelin yüzde 10’unu oluşturduğu ve aylık bağlamada bu sayının yetersiz kalacağı sıklıkla vurgulanıyor. Eğer bu iddialar gerçekse emekli olacaklar büyük hayal kırıklığı yaşayacak. Ancak SGK gibi
dev kurumun önceden önlemlerini alıp, yurttaşı mağdur etmeyeceğine inanıyorum. Umarım savlar gerçekleşmez.
EYT yasasıyla yüz binlerce kişinin emekliliğinin ardından mevcut işini sürdürmesi bekleniyor. TBMM’ye sunulacak yasa taslağında emekli olup çalışmaya devam edecek olanlara ilişkin bir madde yer aldı. Buna göre, EYT yasasıyla emekli olacak kişilerin kısa sürede aynı işyerinde tekrar çalışmaya başlaması halinde Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) yüzde 32 yerine yüzde 27 olarak uygulanacak. Böylelikle patronlara yüzde 5’lik prim indirimi sağlanacak ve yetkin personeli yitirmeyecekler.
EYT yasası uyarınca emekli olup başka işyerinde çalışanlara yönelik prim kolaylığının sağlanması gündemde bulunmuyor.
Her ayrıntı yasanın kamuoyuna açıklanmasıyla ortaya çıkacak ve kafalardaki sorular yanıt bulacak.