Depozito iadesi nasıl olur? Depozito iade sistemi nasıl çalışacak? Depozito sisteminde pilot ilin Sakarya olmasının ardından depozito iade sistemiyle ilgili ayrıntılar merak edilmeye başlandı. 2025 yılı sonuna kadar 81 ilde hayata geçirilecek olan, sistemle alakalı detaylar ortaya çıktı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yıl sonuna kadar tüm illerde hayata geçirilecek, "Depozitosu Olan Ambalajlar (DOA)" sistemiyle ilgili 11 soruda merak edilenleri yanıtladı.
Bakanlığın sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, sistemin, Sıfır Atık hareketinin yeni bir adımı olacağı belirtildi. Paylaşımda, depozito sistemiyle ilgili vatandaşların merak ettiği 11 soru ve yanıtlarına yer verildi.
Buna göre, DOA (Depozitosu Olan Ambalajlar) sisteminin işleyişi şöyle olacak:
DEPOZİTO YÖNETİM SİSTEMİ (DYS) NEDİR?
Depozito Yönetim Sistemi, belirli bir depozito bedeli alınarak piyasaya sürülen ürünlerin tüketilmesi sonrasında iade alınması ve depozito bedelinin geri ödenmesine dayalı bir sistemdir.
DEPOZİTONUN SAĞLADIĞI AVANTAJLAR
Ambalajları kaynağında ayrı toplamaya, geri dönüşüm değerinin korunmasına ve yükseltilmesine, birincil ham madde yerine kullanılarak doğal kaynakların korunmasına, ikincil ham madde kullanımıyla enerji sarfiyatının azaltılmasına, karbon emisyonlarının azaltılmasına ve 2053 Net Sıfır Emisyon hedefine ulaşılmasına, sıfır atık ve döngüsel ekonominin desteklenmesine katkı sağlanır.
DOA UYGULAMASI NEDİR?
Tüketicilerin iade süreçlerinde kullanacağı mobil uygulamadır. Bakanlık tarafından tescil edilmiş makineler ve manuel iade noktalarında tüketiciler, DOA mobil uygulamasını kullanarak depozito iadelerini gerçekleştirecek.
DOA UYGULAMASI NASIL ÇALIŞIR?
Android ve iOS store mağazalarından uygulama ücretsiz indirilir. Karekod okutularak çalışan uygulama ile depozito iade makinelerine bırakılan ambalajlar için depozito bedeli tüketicinin e-cüzdanında birikir. Bu bakiye, QR kod ile ödeme özelliği olan tüm POS cihazlarında, anlaşmalı restoran ve marketlerde kullanılabilir.
BANKACILIK SİSTEMİNE ENTEGRE MİDİR?
Tüm finansal akışlar Türkiye Emlak Katılım Bankasının alt yapısı üzerinden DOA mobil uygulaması altında e-cüzdan entegrasyonu ile yürütülür. Biriken bakiye banka hesaplarına da havale edilebilir.
TÜRKİYE GENELİNDE NE ZAMAN BAŞLAYACAK?
Sakarya'da başlatılan uygulama 2025 yılı sonuna kadar ülke genelinde her il ve her ilçede hayata geçirilecek.
HANGİ KURUM VE KURULUŞLAR DESTEK VERİYOR?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bünyesindeki Türkiye Çevre Ajansının (TÜÇA) sistem yöneticisi olarak yer aldığı depozito yönetim sistemi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) işbirliğiyle yürütülecek.
YILDA NE KADAR AMBALAJDA GERİ KAZANIM SAĞLANACAK?
Türkiye genelinde 783 bin kilometrekarelik coğrafyada yılda yaklaşık 25 milyar adet ambalajın toplanması öngörülüyor.
HANGİ ÜRÜNLERDE DOA LOGOSU VAR?
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü işbirliği ile 1 Ağustos 2023'ten bu yana 22 milyar adet içecek ambalajı işaretlenip piyasaya sürüldü.
NE KADAR KAZANÇ ELDE EDİLECEK?
Ülke ekonomisine yıllık yaklaşık 520 milyon avro katma değer sağlanması hedefleniyor.
DEPOZİTO HANGİ AMBALAJLARA ÖDENECEK?
Cam, plastik ve alüminyum malzemeden yapılmış 0,1 litre ile 3 litre arasındaki tek kullanımlık ambalajlar zorunlu depozito kapsamına alındı. Üzerlerinde depozito logosu olan bu ambalajlar için depozito bedeli ödenecek.