Yüzde 54.66 artışla brüt 10.008, net 8.506 liraya yükseltilen asgari ücret, saptandığı iki ayın ardından güneş gören kar gibi erimeye başladı.
“Son yılların en çok artışı yapıldı” denilerek kamuoyuna açıklanan yeni asgari ücret, ne yazık ki dizginlenemeyen enflasyon ve can yakan hayat pahalılığı karşısında, satın alma gücünü yitirmeye başladı. Yılın başında 8 bin 506 liraya çıkarılan asgari ücretin alım gücü 2 ayda 7 bin 261 liraya geriledi. Aslında yılbaşında asgari ücrete yansıtılan yüzde 54.66 oranındaki zam, son yılların en yükseği idi.
Lakin çarşı-pazar ile marketin cep boşaltan kahrolası fiyatları övünülen zammı anlamsız kılmaya başladı. 10 milyona yakın asgari ücretli ellerine geçen paranın hızla aşınmasının şaşkınlığını yaşıyor. Ve söz verildiği gibi temmuz yerine seçim öncesi ara zam yapılmasını talep ediyor.
Eğer temmuz ayı beklenirse asgari ücret daha da eriyecek ve tam anlamıyla dibe vuracak. Hem 14 Mayıs’ta gerçekleştirilecek seçimin ardından nasıl bir siyasi iradenin oluşacağı belirsiz. Aslında hangi iktidar işbaşına gelirse gelsin asgari ücrete ara zam yapılması yüksek olasılık. Emekçi ikinci artışın temmuz ayı beklenmeden seçim öncesi gerçekleştirilmesini istiyor.
Türk-İş’in yaptığı “Açlık ve Yoksulluk Sınırı” araştırması asgari ücretteki aşınmayı net şekilde kanıtlıyor. Konfederasyon uzmanlarının 40 yıla yakın gerçekleştirdiği araştırma, bazı kişi ve çevreler tarafından “gerçeklerle örtüşmüyor” diye eleştirilse dahi bu alanda en güvenilir olanı.
Türk-İş’in Şubat 2023 araştırmasına göre, dört kişilik ailenin bir ayda yapması gereken gıda harcaması tutarı, yani açlık sınırı 9 bin 425 lira oldu. Gıda harcamasının yanında giyim, kira, elektrik, su, yakıt, ulaşım, sağlık, eğitim ve benzeri gereksinim harcamalarından oluşan yoksulluk sınırı ise 30 bin 700 liraya ulaştı.
Övünülerek açıklanan 8.506’liralık net asgari ücret açlık sınırının 919 lira gerisinde kaldı. Araştırmaya göre iki asgari ücretlinin çalıştığı 4 kişilik bir aile yoksulluk sınırının ancak yarısına ulaşabiliyor. Bekar bir çalışanın “yaşama maliyeti” ise aylık 12 bin 265 lira olarak hesaplandı. Şubatta en fazla artış temel gıda ürünü süt, yoğurt, peynir, kırmızı et, pirinç, ekmek ve tahıllar grubunda oldu.
Bu tablo karşısında söylenecek söz yok. Asgari ücretle birlikte 5.500 lira olan en düşük emekli aylığına da seçim öncesi ara zam yapılması kaçınılmaz hale geldi. Yaşamın gerçekleri ile örtüşmeyen 5.500 lira tutarındaki emekli aylığı ile geçinebilmek günümüz koşullarında olanaksız. En düşük emekli aylığının alım gücü 5.500 liradan 4.695 liraya düştü. Yüz binlerce gariban bu aylığa talim ediyor. Onların durumu asgari ücretliden daha kötü. İvedilikle ara zam...