YAŞAMININ İLK YILLARI
Afife, 1902 yılında İstanbul'un Kadıköy semtinde dünyaya geldi. İlk eğitimini İstanbul Kız Sanayi Mektebi'nde gören Afife, sonrasında ise günümüzde adı İstanbul Şehir Tiyatroları olarak bilinen Darülbedayi'nin açmış olduğu tiyatro kursu sınavını kazandı. 10 Kasım 1918 tarihinde ise kuruma kabul edildi.
OSMANLI DEVLETİ'NDE TİYATRO VE KADINLAR
O yıllarda Müslüman kadınlar, sahne almayı bırakın seyirci olarak katıldıkları tiyatro oyunlarını bile yalnızca kadınlara ayrılan bölümlerde takip edebiliyordu. Fakat Türk tiyatrosunun varlığını sürdürebilmesi için Türkçeyi iyi konuşabilen kadın oyunculara ihtiyaç vardı. Milli Mücadele Dönemi'yle birlikte Türk kadınlarının sahne alabilmesine yönelik çalışmalar yapıldı.
DARÜLBEDAYİ'DEKİ İLK YILLARI
Darülbedayi'ye kabul edilen 5 Müslüman kızdan biri olan Afife, Tahsin Nahit Bey'in Fransızcadan çevirdiği "Rakibe" piyesindeki Leyla rolüyle sınava girdi. Böylelikle stajyer oyuncu kadrosundan kendine yer bulmuş oldu. Afife oyunu bir yıl boyunca prova etti. Fakat Darülbedayi, Afife'nin halka açık alanlarda sahneye çıkmasına izin vermedi. Afife, bu karar karşısında maaşını almayı reddetti ve 1919 yılında kurum terk etti.
İLK SAHNE DENEYİMİ
13 Nisan 1920 tarihinde prömiyeri yapılacak olan, Hüseyin Suat'ın "Yamalar" adlı oynunda bir rol boşa çıktı. Darülbedayi yöeneticileri, Emel rolü için sahne alacak olan Eliza Binemeciyan'ın tiyatrodan ayrılması nedeniyle oluşan bu boşluğu Afife ile doldurmaya karar verdiler ve ona tekliflerini ilettiler. Teklifi kabul eden Afife, 22 Nisan 1920 gecesi Kadıköy'de bulunan Apollon Tiyatrosu'nda Emel rolünü oynadı ve sahneye çıkan ilk Müslüman Türk kadını oldu. Afife bu oyundan sonra "Jale" takma adını aldı.
MÜCADELELERİN KADINI
Afife Jale, ertesi hafta Tatlı Sır oynunda sahneye çıktı. Polisler tarafından tutuklanmak isteyen Afife Jale, Kınar Hanım'ın yardımıyla kaçtı. Afife'yi tutuklamak isteyen Kadıköy Polis Başkomiseri gerekçe olarak ise Ceza Kanununda yer alan "Adab-ı İslamiyyeye mugayir hareket etmek" ibaresini gösterdi. Ertesi hafta bir başka sahnede aynı olayla karşı karşıya gelen Afife Jale, Kadıköy İskelesi'nde yakalanarak karakola götürüldü. Bazı Darülbedayi oyuncularının yardımı sayesinde serbest bırakıldı. Beyoğlu'nda bulunan bir tiyatroda sahneye çıkma izni alan Afife Jale, bir süre daha sahne alabildi. Müslüman kadınların sahneye çıkarılmamasına dair 27 Şubat 1921 tarihli İçişleri Bakanlığı kararı ile birlikte Afife Jale, Darülbedayi tarafından kadrodan çıkarıldı. Ölümüne kadar çeşitli polis baskısı ve tutuklanma korkusu ile yaşamına devam etti. İlerleyen süreçlerde yaşadığı sıkıntılar nedeniyle şiddetli baş ağrıları çekti. Doktorun morfinle tedavi yoluna gitmesi sonucunda morfin bağımlısı oldu. 1929 yılında hayatında yeni bir sayfa açtı ve Selahattin Pınar ile evlendi. Sözü edilen bu süreçlerde sahneden uzak kalan Afife Jale, eşinin de desteğini rağmen morfin bağımlılığı nedeniyle sahneye dönmedi ve eşinden ayrılmak istedi. 1935 yılında boşandı. Morfin bağımlılığından bir türlü kurtulamayan Afife Jale, 26 Temmuz-17 Kasım 1934 ve 1939-5 Kasım 1940 tarihleri arasında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nde yattı. Son olarak ise 1941 yılında hastaneye yatan usta oyuncu, 24 Temmuz 1941 tarihinde bulunduğu hastanenin koğuşunda hayata veda etti.
SAMSUN HABER İLE İLGİLİ İÇERİKLERE GÖZ ATIN.
